آیکونوگرافیک جلو ه های بصری توسل به امام رضا(ع)در نگارگری

نویسندگان

مرضیه علی پور

دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه شاهد

چکیده

توسل به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) از امتیازهای خاص فرهنگ تشیع به شمار می رود که ریشه در آیات و روایت ها دارد. از آنجایی که هر یک از امامان(ع) مظهر یکی از اسمای حسنای الهی هستند، در حین توسل به ایشان، بایستی به نوع مظهریت و تجلی ویژه آنها توجه کرد. از این رو، هنرمندان صفوی، بازنمایی توسل به امام رضا(ع) را که دارای ارزش معنوی و نمایانگر سنت مضمونی است، در قالب باور اعتقادی به تصویر کشیده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی جلوه های بصری نگاره «نجات مردم دریا توسط امام رضا(ع)» به شیوه آیکونولوژی به عنوان یکی از رویکردهای جدید در زمینه روش های کیفی در حیطه هنر است. این روش پویا و همه جانبه نگر، در نیل بهمعنا و محتوای آثار هنری به ویژه نگارگری ایرانی که فراتر از زیبایی بصری دارای نظام پیچیده و گسترده ای از ظرایف ارزش های اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و روان شناسی بوده، شایان توجه است. زیرا فرایند تفسیر اثر هنری طی سه مرحله راهبردی توصیف، تحلیل و تفسیر، پژوهش ها را به صورت نظام مند توسعه می دهد. نوشتار پیش رو، ضمن مطالعه تاریخچه آیکونولوژی و ویژگی های مکتب نگارگری قزوین، به بررسی آیکونوگرافیک نگاره یادشده می پردازد. روش، آیکونولوژی و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و اسنادی است. بررسی ها نشان می دهد نگارگری دوره صفویه بازتاب تحول بنیان های فکری هنرمندان آن دوره بوده که متأثر از شرایط و اوضاع اجتماعی خاص آنها است. بنابراین روش تأویلی مانند آیکونوگرافی موجب بازشناسی و معرفی ارزش های نمادین در این آثار می شود

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پژوهشی پیرامون پیشینة جلوه های بصری نور در نگارگری*

یکی از عناصر زیبایی شناسی در آثار نگارگری ایران، علاوه بر ترکیبات حیرت انگیز ومسحورکننده رنگ و تقسیمات هندسی مکان و اشکال، نور است. همان طور که در صور نگارین نقاشی ایرانی مشاهده می شود، سطوح دو بعدی رنگین فاقد سایه و سایه روشن، حاکی از تصویر فاقد منبع نور واحد است. عدم حضور سایه در این آثار نشان می دهد که نوری فراگیر و بسیط سراسر تصویر را فرا گرفته است. تصویر، جهانی مملو از نور را افتتاح کرده ا...

متن کامل

فرهنگ بصری ترسیم شیاطین در نگارگری ایران

  ابلیس، شخصیتی مهم در داستان آفرینش است. او که سابقه طولانی در عبادت پروردگار داشته، پس از تمرد از دستورات خداوند، از بارگاه الهی رانده می­شود. در منابع مکتوب، او و یارانش پس از رانده شدن از بارگاه الهی، با نام کلی شیاطین نیز معرفی شده­اند. در سنت کتاب­آرایی ایرانی، نیاز به ساخت تصویر برای شیاطینی که در داستان­های مکتوب مورد اشاره قرار گرفته­اند، باعث شد تا هنر نگارگری شاهد نمونه­های بدیعی از ...

متن کامل

جلو ه های طبیعت در آثار نظامی

توصیف عناصر و زیبائی های عالم هستی از کارهای فطری و غریزی انسان است. شاعران به واسطه ی نیروی تخیّل و عاطفه ی خود، نگاهی شاعرانه و هنری نسبت به طبیعت و پدیده های آن دارند. نظامی گنجوی، بزرگ ترین داستان پرداز سده ی ششم هجری است که در این زمینه، نگاهی ویژه به طبیعت ومظاهر آن دارد. وی ضمن توصیف طبیعت، مظاهر آن را چون ابزاری برای القای مفاهیم و اندیشه های گوناگون خود به کار می گیرد. این رساله در چهار...

15 صفحه اول

پژوهشی پیرامون پیشینة جلوه های بصری نور در نگارگری*

یکی از عناصر زیبایی شناسی در آثار نگارگری ایران، علاوه بر ترکیبات حیرت انگیز ومسحورکننده رنگ و تقسیمات هندسی مکان و اشکال، نور است. همان طور که در صور نگارین نقاشی ایرانی مشاهده می شود، سطوح دو بعدی رنگین فاقد سایه و سایه روشن، حاکی از تصویر فاقد منبع نور واحد است. عدم حضور سایه در این آثار نشان می دهد که نوری فراگیر و بسیط سراسر تصویر را فرا گرفته است. تصویر، جهانی مملو از نور را افتتاح کرده ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فرهنگ رضوی

جلد ۳، شماره ۱۱، صفحات ۱۹۷-۲۱۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023